Περιφερειακή Αγγειοπάθεια
Εισαγωγή
Η διαλείπουσα χωλότητα ή αλλιώς περιφερική αγγειοπάθεια είναι η αδυναμία βάδισης λόγου πόνου στις γάμπες ή στους γλουτούς του ασθενούς. Πρόκειται για μια κοινή πάθηση κατά την οποία μειώνεται η ροή του αίματος στα χέρια και στα πόδια εξαιτίας της στένωσης των αρτηριών. Στο ευρύ κοινό η πάθηση ονομάζεται χαρακτηριστικά ως «νόσος της βιτρίνας», καθώς ο ασθενής ψάχνει μια δικαιολογία να σταματήσει σε κάποια βιτρίνα λόγω του πόνου/καψίματος που νιώθει κατά το περπάτημα κυρίως στις γάμπες ή και στους γλουτούς.
Η περιφερική αγγειοπάθεια είναι συνήθως σημάδι συσσώρευσης λιπών στις αρτηρίες (αθηροσκλήρωση). Η αθηροσκλήρωση προκαλεί στένωση των αρτηριών που μπορεί να μειώσει τη ροή του αίματος στα πόδια και, μερικές φορές, στα χέρια. Τα συμπτώματα της χωλότητας περιλαμβάνουν μυϊκό πόνο ή κράμπες στα πόδια ή τα χέρια, με τον πόνο να γίνεται πιο συχνά αισθητός στις γάμπες. Ο πόνος κυμαίνεται από ήπιος έως σοβαρός. Ο έντονος πόνος στα πόδια μπορεί να δυσκολέψει το περπάτημα ή άλλους τύπους σωματικής δραστηριότητας. Η θεραπεία της περιφερικής αγγειοπάθειας περιλαμβάνει μεταξύ άλλων άσκηση, υγιεινή διατροφή, όπως και διακοπή του καπνίσματος.
Η έγκαιρη πρώιμη διάγνωση της νόσου
είναι πολύ σημαντική
για την καλή έκβαση της κατάστασης και στα δύο στάδια της νόσου.
Κατανόηση της Διαλείπουσας χωλότητας
Η εμφάνιση του άλγους στις γάμπες ή στους γλουτούς του ασθενούς στη διάρκεια της βάδισης είναι ενδεικτικό κακής αιμάτωσης των κάτω άκρων λόγω απόφραξης των αρτηριών (περιφερική αγγειοπάθεια). Αυτή είναι και η κύρια αιτία διαλείπουσας χωλότητας. Η ένδειξη για την αντιμετώπιση της πάθησης αποτελεί η εμφάνιση του πόνου σε απόσταση κάτω από 200 μέτρα (στάδιο Fontaine IIb).
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σε νέους ασθενείς η διαλείπουσα χωλότητα (ιδιαίτερα κατά την άσκηση) οφείλεται κυρίως σε συμπίεση της ιγνυακής αρτηρίας πίσω από το γόνατο από το γαστροκνήμιο μυ. Αυτή η πάθηση ονομάζεται σύνδρομο παγίδευσης ιγνυακής αρτηρίας (entrapment syndrome) και χρήζει θεραπείας για να μην προκληθεί τραυματισμός του εσωτερικού του αγγείου ή θρόμβωση αυτού.
Ποιες είναι οι επεμβατικές μέθοδοι χειρουργικής θεραπείας;
Θεραπευτικές επιλογές για τη διαλείπουσα χωλότητα
Η διαλείπουσα χωλότητα αρχικά αντιμετωπίζεται με την διόρθωση των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν στην απόφραξη των αγγείων (διακοπή καπνίσματος, απώλεια βάρους, έλεγχος χοληστερίνης, χορήγηση αντιαιμοπεταλιακών κ.α.) και με την ενθάρρυνση του ασθενούς να περπατάει όσο το δυνατόν περισσότερο βασή ενός ειδικού προγράμματος άσκησης.
Σε περίπτωση μη βελτίωσης των συμπτωμάτων ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε επέμβαση επαναιμάτωσης του κάτω άκρου. Ο τρόπος επαναιμάτωσης μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε ελάχιστα επεμβατικά (ενδαγγειακά) είτε με την τοποθέτηση χειρουργικής παράκαμψης (bypass).
Κύρια κριτήρια για το ποια θεραπεία είναι καλύτερη αποτελούν το μήκος της απόφραξης, η παρουσία έντονων επασβεστώσεων, η κλινική κατάσταση του ασθενούς και σαφώς η εξειδίκευση του κέντρου στην κάθε τεχνική.
Στην περίπτωση της ελάχιστα επεμβατικής (ενδαγγειακής) χειρουργικής, η επαναιμάτωση πραγματοποιείται με ειδικά σύρματα και μπαλόνια ενώ σε συγκεκριμένους ασθενείς και τύπους αποφράξεων υπάρχει η δυνατότητα αφαίρεσης της αθηρωματικής πλάκας με ειδικούς αθηροτόμους (laser, rotational, directional atheretcomy). Ο γενικός κανόνας σε ασθενείς με διαλείπουσα χωλότητα είναι να αποφεύγεται όσο το δυνατόν η τοποθέτηση στεντ στο πόδι λόγω του υψηλότερου ρίσκου επαναστένωσης (20-40% στον ένα χρόνο) ή «κατάγματος» (σπάσιμο) του στεντ από τις κινήσεις του γόνατος (1-10%). Για να μειωθεί ο κίνδυνος αυτός είτε χρησιμοποιούνται μπαλόνια επικαλυμμένα με ειδικά φάρμακα που μένουν στο τοίχωμα του αγγείου και μειώνουν το κίνδυνο επαναστένωσης (drug-coated balloons), είτε στεντς που εκλύουν για αρκετό χρονικό διάστημα τέτοιου είδους φάρμακα (drug-eluting stents).
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στην ειδική περίπτωσης της παγίδευσης ιγνυακής αρτηρίας, η μοναδική θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση είτε του τένοντα είτε του μυός που προκαλεί τη παγίδευση του αγγείου. Οι συγεκριμένοι νέοι ασθενείς δεν υποβάλλονται στις προαναφερθείσες θεραπείες καθώς δεν πάσχουν από περιφερική αγγειοπάθεια.
Ο ρόλος του αγγειοχειρουργού στη θεραπεία της διαλείπουσας χωλότητας
Ο ρόλος του αγγειοχειουργού που κατέχει εξίσου καλά και τις δυο τεχνικές επαναιμάτωσης του ποδιού (ενδοαγγειακή και bypass) είναι να αποφασίσει για κάθε ασθενή ξεχωριστά ποια μέθοδος του ταιριάζει περισσότερο και ποια είναι η καταλληλότερη χρονική στιγμή να παρέμβει. Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής με διαλείπουσα χωλότητα πρέπει να περπατάει συχνά και μεγάλες αποστάσεις καθώς η περιφερική αγγειοπάθεια είναι ένδειξη γενικευμένης πάθησης των αγγείων συμπεριλαμβανομένων και των αγγείων της καρδιάς (στεφανιαία νόσος).
