Φλεβοθρόμβωση

Η φλεβοθρόμβωση μπορεί να προκληθεί εάν τουλάχιστον ένας από τους παρακάτω παράγοντες είναι παρόν στις φλέβες και στο αίμα του ασθενούς: (1) αλλοίωση της σύστασης του αίματος (π.χ. θρομβοφιλία, καρκίνος), (2) καταστροφή του εσωτερικού τοιχώματος των φλεβών (π.χ. στεντ, τραυματισμός από καθετήρα, φλεβική ανεπάρκεια, στένωση ή (3) παρεμπόδιση της ροής με στάση αίματος (π.χ. φλεβική ανεπάρκεια, συμπίεση φλέβας, σύνδρομο θωρακικής εισόδου/εξόδου, σύνδρομο May-Thurner). Ανάλογα με την εντόπιση του θρόμβου υπάρχουν δυο τύποι φλεβοθρόμβωσης: η επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα και η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. Η επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα διακρίνεται από έντονο άλγος τοπικά κατά μήκος της φλέβας, ερυθρότητα και αίσθημα σκληρίας. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση έχει εντονότερα συμπτώματα με έντονο άλγος ιδιαίτερα κατά τη συμπίεση, οίδημα/πρήξιμο και ερυθρότητα του κάτω άκρου, ενώ σε σπανιότερες περιπτώσεις μπορεί να ισχαιμεί όλο το άκρο με αφόρητο πόνο.

Η φλεβοθρόμβωση σχετίζεται με διάφορους παράγοντες κινδύνους μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η φλεβική ανεπάρκεια, η παχυσαρκία, ο καρκίνος, ο συνδυασμός ορμονικών θεραπειών με το κάπνισμα, η παρατεταμένη ακινησία, τραυματισμοί των μαλακών μορίων, θρομβοφιλία κ.α. Μια ειδική περίπτωση είναι το σύνδρομο May Thurner όπου στο ύψος του ομφαλού η αριστερή λαγόνιος φλέβα συμπιέζεται από τη δεξιά λαγόνιο αρτηρία. Στο σημείο αυτό διχάζεται τόσο η αορτή όσο και η κάτω κοίλη φλέβα και τα αγγεία του διχασμού διασταυρώνονται. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για το σύνδρομο θωρακικής εξόδου/εισόδου όπου συμπιέζεται η υποκλείδια φλέβα από την πρώτη πλευρά και τους πέριξ αυτής μύες. Η θρόμβωση της φλέβας συναντάται συχνά σε ασθενείς που κάνουν body building λόγω υπερπλασίας των μυών από τα βάρη.

Η διάγνωση της φλεβοθρόμβωσης είναι αρχικά κλινική σε συνδυασμό με τη μέτρηση στο αίμα των D-dimers (Δ-διμερή). Στην περίπτωση όπου τα D-dimers είναι αρνητικά ο ασθενής σίγουρα δεν έχει θρόμβωση. Σε αντίθετη περίπτωση, δηλ. επί αυξημένων επιπέδων D-dimers, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα παρουσίας φλεβικής θρόμβωσης. Ακολουθεί η διενέργεια τρίπλεξ φλεβών όπου επιβεβαιώνεται ή όχι η παρουσία θρόμβου στα άκρα ή στην κοιλιά. Εάν υπάρχει η κλινική υποψία πνευμονικής εμβολής, θα πρέπει να πραγματοποιείται αξονική αγγειογραφία των πνευμονικών αρτηριών με ή χωρίς υπέρηχο καρδιάς.

Η θεραπεία της οξείας φλεβοθρόμβωσης είναι κατά κανόνα συντηρητική με τη χορήγηση αντιπηκτικών φαρμάκων. Εάν η θρόμβωση αφορά επιφανειακές φλέβες η διάρκεια της θεραπείας διαρκεί περίπου 45 μέρες ενώ σε περιπτώσεις εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης η διάρκεια της θεραπείας αποφασίζεται με βάση την υποκείμενη αιτία με ελάχιστη διάρκεια 3 έως 6 μήνες.

Στην περίπτωση όπου η θρόμβωση εντοπίζεται στις φλέβες της κοιλιάς και είναι οξεία (<14 μέρες) μπορεί πια να αντιμετωπίζεται με ειδικές ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές αφαίρεσης του θρόμβου. Η έγκαιρη αφαίρεση δίνει το πλεονέκτημα της άμεσης βελτίωσης των συμπτωμάτων αλλά και της αποφυγής του λεγόμενου μεταθρομβωτικού συνδρόμου (μόνιμο οίδημα στα άκρα, αλλαγή χρώματος στο δέρμα στο ύψος των αστραγάλων, εμφάνιση φλεβικού έλκους). Η τεχνική αυτή της θρομβοαναρρόφησης συνίσταται επίσης σε περιπτώσεις μαζικών πνευμονικών εμβολών με καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια για τον ασθενή και κίνδυνο θανάτου.

Σε περιπτώσεις παλαιότερων θρομβώσεων στις μεγάλες φλέβες της κοιλιάς με εμφάνιση των συμπτωμάτων του μεταθρομβωτικού συνδρόμου (βλ. ανωτέρω) συνίσταται η ελάχιστα επεμβατική διάνοιξη των αγγείων με τη χρήση ειδικών φλεβικών ενδοναρθηκών (στεντς, stents). Η επιτυχής διάνοιξη επιτρέπει την αποσυμφόρηση του άκρου και την άμεση βελτίωση των συμπτωμάτων.