Διαβητικό Πόδι
Εισαγωγή
Ο σακχαρώδης διαβήτης αναφέρεται σε μια ομάδα ασθενειών που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί το σάκχαρο του αίματος (γλυκόζη). Η γλυκόζη είναι μια σημαντική πηγή ενέργειας για τα κύτταρα που αποτελούν τους μύες και τους ιστούς. Είναι επίσης η κύρια πηγή καυσίμου του εγκεφάλου. Η κύρια αιτία του διαβήτη ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο διαβήτη που αντιμετωπίζει ο κάθε ασθενής.
Το διαβητικό πόδι αποτελεί μια σύγχρονη πανδημία η οποία σχετίζεται με τη συνεχή αύξηση των διαβητικών παγκοσμίως. Μέχρι το 2050 αναμένεται ένας στους επτά ανθρώπους να είναι διαβητικός, ενώ 25% αυτών των ασθενών θα αναπτύξει διαβητικό πόδι. Το γεγονός ότι κάθε 20 δευτερόλεπτα ένα διαβητικό πόδι ακρωτηριάζεται κάπου στον πλανήτη αναδεικνύει το πόσο δραματική είναι η κατάσταση και πόσο σημαντική είναι πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπιση του.
Τι είναι το διαβητικό πόδι; Πώς πρέπει να φροντίζουν τον εαυτό τους άνθρωποι με διαβήτη και πώς μπορούν να αποφύγουν σοβαρές επιπλοκές όπως ο ακρωτηριασμός;
Η καλή φροντίδα των ποδιών, ο τακτικός έλεγχος και η σωστή διαχείριση του διαβήτη μπορούν να προλάβουν προβλήματα πριν γίνουν επικίνδυνα. Αν παρατηρήσετε αλλαγές στο δέρμα, πληγές που δεν επουλώνονται ή ασυνήθιστο πόνο, μη διστάσετε να ζητήσετε ιατρική συμβουλή. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να παρακολουθήσετε το video.
Η έγκαιρη πρώιμη διάγνωση της νόσου
είναι πολύ σημαντική
για την καλή έκβαση της κατάστασης και στα δύο στάδια της νόσου.
Τι είναι το διαβητικό πόδι;
Το διαβητικό πόδι είναι το άθροισμα των επιπλοκών του διαβήτη στους ιστούς του ποδιού. Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου προκαλούν σκλήρυνση και αφυδάτωση του δέρματος, αλλαγή της αρχιτεκτονικής των αρθρώσεων (πόδι Charcot), φλεγμονή των οστών (οστεομυελίτιδα), απώλεια της αίσθησης του πόνου λόγω καταστροφής των νευρικών ινών (νευροπάθεια) και το πιο σημαντικό απόφραξη των μικρών αρτηριών του ποδιού (διαβητική αγγειοπάθεια). Συνεπώς, το διαβητικο πόδι αποτελεί μία κατάσταση η οποία προκαλείται λόγω της ύπαρξης αγγειοπάθειας ή νευροπάθειας, παθήσεις που διαταράσσουν την κυκλοφορία του αίματος, επιβραδύνοντας την επούλωση των πληγών. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα, οι μικροτραυματισμοί να παραμένουν, οδηώντας σε λοιμώξεις, έλκη, γάγραινα.
Διαβητικό πόδι: Συμπτώματα
Η εμφάνιση συμπτωμάτων στο διαβητικό πόδι εξαρτάται από τις περισσότερες φορές από τον τύπο. Το πιο σημαντικό είναι οι ασθενείς να αναγνωρίζουν εγκαίρως τα πρώιμα συμπτώματα. Συχνότερα, οι ασθενείς με διαβητικό πόδι παρουσιάζουν:
- Μούδιασμα, αίσθημα καύσου ή μυρμηγκιάσματος στα δάχτυλα και στο πέλμα
- Ξηρό και σκληρό δέρμα, συχνά με ρωγμές
- Αλλαγές στην υφή και στο χρώμα των νυχιών
- Μικρές πληγές που αργούν να επουλωθούν
- Μελάνιασμα δακτύλου, που αποτελεί ένδειξη μειωμένης αιμάτωσης και πιθανής εμφάνισης γάγγραινας
Η έγκαιρη διάγνωση των συμπτωμάτων διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη σοβαρών επιπλοκών. Η πληγή σε διαβητικό πόδι αποτελεί ένα σημάδι που δεν θα πρέπει να αγνοείται.
Ποιες είναι οι επεμβατικές μέθοδοι χειρουργικής θεραπείας;
Πώς αντιμετωπίζεται το διαβητικό πόδι
Δεν υπάρχει μια θεραπευτική επιλογή για τον ασθενή με διαβητικό πόδι, αλλά μια διεπιστημονική προσέγγιση από μια εξειδικευμένη ομάδα γιατρών. Ο ασθενής με διαβητικό πόδι πρέπει να ελεγχθεί από καρδιολόγο, νεφρολόγο και διαβητολόγο παράλληλα με την αγγειοχειρουργική αξιολόγηση. Εν συνεχεία θα πρέπει πάντα να ακολουθεί μια διαγνωστική αγγειογραφία είτε με ιωδιούχο σκιαγραφικό (σε ασθενείς με καλή νεφρική λειτουργία) είτε με διοξείδιο του άνθρακα (σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια). Ανάλογα με τα ευρήματα της αγγειογραφίας και με τα αποτελέσματα της υπόλοιπης κλινικής εξέτασης αποφασίζεται η καλύτερη θεραπεία ανάμεσα στην ελάχιστα επεμβατική (ενδαγγειακή, endovascular) και ανοιχτή χειρουργική μέθοδο (bypass).
Στην κλινική μας, πραγματοποιείται όλο το φάσμα των πιο πολύπλοκων αγγειοχειρουργικών παθήσεων μέσα από το σύγχρονο Υβριδικό Χειρουργείο του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών.
Ο ρόλος του αγγειοχειρουργού
Ο Δρ. Μπίσδας και η φιλοσοφία της κλινικής μας διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες εμπειρίες στην Ελλάδα στη θεραπεία του διαβητικού ποδιού με ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά ακρωτηριασμών. Το μότο μας παραμένει το «ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟ» και για αυτόν το λόγο έχουμε δημιουργήσει μια ειδική ομάδα γιατρών, νοσηλευτών και ποδολόγων για τη φροντίδα των ασθενών τόσο κατά τη νοσηλεία τους στο νοσοκομείο όσο και για τη μετεγχειρητική κατ΄οίκον περίθαλψη. Επιπλέον η ομάδα μας προσφέρει την υπηρεσία της «ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΓΝΩΜΗΣ» για ασθενείς που τους έχει προταθεί ο ακρωτηριασμός του ποδιού. Σε αυτούς του ασθενείς ελέγχουμε εάν έχουν πραγματοποιηθεί όλες οι απαραίτητες εξετάσεις που να αποδεικνύουν ότι κάποιο πόδι δεν μπορεί να σωθεί και σε περίπτωση που είναι τεχνικά εφικτό, επεμβαίνουμε για την διάνοιξη των αγγείων και την αποφυγή μεγάλου ακρωτηριασμού. Σε πρόσφατη δημοσίευση μας, η στρατηγική μας αυτή οδήγησε στο να αποφύγουν τον ακρωτηριασμό πάνω από το 95% των ασθενών (Bisdas et al. Int J Low Extrem Wounds. 2022 Jun;21(2):174-181)!
Πρόληψη και αποφυγή ακρωτηριασμού
Ο ακρωτηριασμός δεν είναι μονόδρομος για τους ασθενείς με διαβητικό πόδι. Κάθε ασθενής με διαβητικό πόδι θα πρέπει να υποβάλλεται σε διαγνωστική αγγειογραφία των κάτω άκρων πριν ληφθεί απόφαση για ακρωτηριασμό. Γι’αυτό τον λόγο είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναζητάτε μία Δεύτερη Γνώμη, πριν καταλήξετε σε οποιαδήποτε οριστική απόφαση. Ωστόσο, σε προχωρημένες και παραμελημένες περιπτώσεις, όπου υπάρχει μη αναστρέψιμη βλάβη ή έχει εμφανιστεί σηπτικό σοκ, ο ακρωτηριασμός ενδέχεται να είναι αναγκαίος. Με τη σωστή πρόληψη και φροντίδα, οι σοβαρές αυτές εξελίξεις μπορούν σε μεγάλο βαθμό να αποφευχθούν.
Η πρόληψη είναι εξαιρετικά σημαντική και στηρίζεται σε τακτικούς ιατρικούς ελέγχους, καλή ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και έγκαιρη αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων.
Μην αγνοείτε τα συμπτώματα! Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να σώζει το πόδι σας! Για πλήρης διάγνωση και θεραπεία επικοινωνήστε με την κλινική μας!
Συχνές Ερωτήσεις (FAQs)
Τι είναι το διαβητικό πόδι;
Το διαβητικό πόδι είναι μια σοβαρή επιπλοκή του σακχαρώδη διαβήτη, που προκύπτει όταν τα υψηλά επίπεδα σακχάρου επηρεάζουν τα νεύρα και τα αγγεία των κάτω άκρων. Η νευροπάθεια μειώνει την αίσθηση του πόνου, ενώ η αγγειοπάθεια περιορίζει την καλή αιμάτωση. Ως αποτέλεσμα, μικροτραυματισμοί μπορεί να εξελιχθούν σε σοβαρές πληγές ή έλκη.
Ποια είναι τα αρχικά συμπτώματα του διαβητικού ποδιού;
Στα αρχικά στάδια, ο ασθενής μπορεί να παρατηρήσει μούδιασμα, μυρμηκίαση ή αίσθημα καύσου στα πόδια. Επίσης, μπορεί να εμφανιστούν ξηροδερμία, αλλαγές στο χρώμα του δέρματος και μικρές πληγές που δεν κλείνουν εύκολα. Αυτά τα σημάδια είναι προειδοποιητικά για κίνδυνο εξέλιξης σε έλκη.
Πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται μια πληγή σε διαβητικό πόδι;
Κάθε πληγή σε διαβητικό πόδι θεωρείται επείγουσα και χρειάζεται άμεση ιατρική εκτίμηση. Ο ασθενής δεν πρέπει να την περιποιείται μόνος του με πρόχειρους τρόπους, αλλά να επισκεφθεί γιατρό για καθαρισμό, αντισηψία και πιθανή αντιβιοτική αγωγή. Η γρήγορη παρέμβαση μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης και επιπλοκών.
Τι συμβαίνει αν ένα διαβητικό πόδι εμφανίσει φλεγμονή;
Η φλεγμονή στο διαβητικό πόδι είναι επικίνδυνη γιατί μπορεί να εξελιχθεί σε λοίμωξη των ιστών, ακόμα και των οστών. Συχνά συνοδεύεται από ερυθρότητα, πρήξιμο, πόνο και έκκριση υγρού. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος γάγγραινας και ακρωτηριασμού.
Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού;
Η φαρμακευτική αγωγή εξαρτάται από τη βαρύτητα του προβλήματος. Συνήθως περιλαμβάνει αντιβιοτικά για την καταπολέμηση λοιμώξεων και φάρμακα που βελτιώνουν την κυκλοφορία. Παράλληλα, είναι απαραίτητη η καλή ρύθμιση του σακχάρου με αντιδιαβητικά φάρμακα ή ινσουλίνη, ώστε να υποστηριχθεί η επούλωση.
Ποιοι γιατροί ειδικεύονται στην αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού;
Η φροντίδα του διαβητικού ποδιού είναι πολυεπιστημονική. Εμπλέκονται διαβητολόγοι για τη ρύθμιση του σακχάρου, αγγειοχειρουργοί για την αποκατάσταση της κυκλοφορίας και ορθοπαιδικοί ή πλαστικοί χειρουργοί για τη διαχείριση των τραυμάτων. Συχνά συμμετέχουν και ειδικοί ποδολόγοι για την πρόληψη τραυματισμών.
Πώς αντιμετωπίζεται το διαβητικό πόδι;
Ο αγγειοχειρουργός διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση του διαβητικού ποδιού, εστιάζοντας κυρίως στην αποκατάσταση της κυκλοφορίας του αίματος στα κάτω άκρα. Μέσω εξετάσεων αξιολογεί την κατάσταση των αγγείων και, αν εντοπίσει στενώσεις ή αποφράξεις, μπορεί να προχωρήσει σε επεμβάσεις όπως αγγειοπλαστική με μπαλόνι/stent ή χειρουργική παράκαμψη (by pass). Στόχος είναι η βελτίωση της αιμάτωσης, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για την επούλωση των πληγών και την αποφυγή ακρωτηριασμών.
