Φλεβοθρόμβωση
Εισαγωγή
Η φλεβοθρόμβωση είναι η δημιουργία θρόμβων στο φλεβικό σύστημα του ασθενούς. Ανάλογα με το σημείο του φλεβικού συστήματος στο οποίο σχηματίζεται ο θρόμβος, στο επιφανειακό ή στο εν τω βάθει, έχουμε την φλεβική θρόμβωση ή εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. Οι θρόμβοι έχουν ως αποτέλεσμα τον φραγμό της φλεβικής ή της αρτηριακής κυκλοφορίας του αίματος.
Αν και περίπου το 50% των ασθενών με φλεμβοθρόμβωση είναι ασυμπτωματικοί, στα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνονται ο πόνος, το οίδημα, η ευαισθησία του δέρματος στο σημείο του θρόμβου, η ερυθρότητα και ένα αίσθημα καύσου. Στην περίπτωση που η φλεβοθρόμβωση δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να οδηγήσει στη μετακίνηση του θρόμβου προς την καρδιά και την πρόκληση της ιδιαίτερα επικίνδυνης πνευμονικής εμβολής.
Η έγκαιρη πρώιμη διάγνωση της νόσου
είναι πολύ σημαντική
για την καλή έκβαση της κατάστασης και στα δύο στάδια της νόσου.
Κατανόηση της φλεβοθρόμβωσης
Η φλεβοθρόμβωση μπορεί να προκληθεί εάν τουλάχιστον ένας από τους παρακάτω παράγοντες είναι παρόν στις φλέβες και στο αίμα του ασθενούς:
(1) αλλοίωση της σύστασης του αίματος (π.χ. θρομβοφιλία, καρκίνος)
(2) καταστροφή του εσωτερικού τοιχώματος των φλεβών (π.χ. στεντ, τραυματισμός από καθετήρα, φλεβική ανεπάρκεια, στένωση
(3) παρεμπόδιση της ροής με στάση αίματος (π.χ. φλεβική ανεπάρκεια, συμπίεση φλέβας, σύνδρομο θωρακικής εισόδου/εξόδου, σύνδρομο May-Thurner).
Ανάλογα με την εντόπιση του θρόμβου υπάρχουν δυο τύποι φλεβοθρόμβωσης: η επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα (επιπολής θρομβοφλεβίτιδα) και η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση. Η επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα διακρίνεται από έντονο άλγος τοπικά κατά μήκος της φλέβας, ερυθρότητα και αίσθημα σκληρίας. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση έχει εντονότερα συμπτώματα με έντονο άλγος ιδιαίτερα κατά τη συμπίεση, οίδημα/πρήξιμο και ερυθρότητα του κάτω άκρου, ενώ σε σπανιότερες περιπτώσεις μπορεί να ισχαιμεί όλο το άκρο με αφόρητο πόνο.
Η φλεβοθρόμβωση σχετίζεται με διάφορους παράγοντες κινδύνους μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η φλεβική ανεπάρκεια, η παχυσαρκία, ο καρκίνος, ο συνδυασμός ορμονικών θεραπειών με το κάπνισμα, η παρατεταμένη ακινησία, τραυματισμοί των μαλακών μορίων, θρομβοφιλία κ.α. Μια ειδική περίπτωση είναι το σύνδρομο May Thurner όπου στο ύψος του ομφαλού η αριστερή λαγόνιος φλέβα συμπιέζεται από τη δεξιά λαγόνιο αρτηρία. Στο σημείο αυτό διχάζεται τόσο η αορτή όσο και η κάτω κοίλη φλέβα και τα αγγεία του διχασμού διασταυρώνονται. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει για το σύνδρομο θωρακικής εξόδου/εισόδου όπου συμπιέζεται η υποκλείδια φλέβα από την πρώτη πλευρά και τους πέριξ αυτής μύες. Η θρόμβωση της φλέβας συναντάται συχνά σε ασθενείς που κάνουν body building λόγω υπερπλασίας των μυών από τα βάρη.
Ποιες είναι οι επεμβατικές μέθοδοι χειρουργικής θεραπείας;
Διάγνωση και θεραπεία
Η διάγνωση της φλεβοθρόμβωσης είναι αρχικά κλινική σε συνδυασμό με τη μέτρηση στο αίμα των D-dimers (Δ-διμερή). Στην περίπτωση όπου τα D-dimers είναι αρνητικά ο ασθενής σίγουρα δεν έχει θρόμβωση. Σε αντίθετη περίπτωση, δηλ. επί αυξημένων επιπέδων D-dimers, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα παρουσίας φλεβικής θρόμβωσης. Ακολουθεί η διενέργεια τρίπλεξ φλεβών όπου επιβεβαιώνεται ή όχι η παρουσία θρόμβου στα άκρα ή στην κοιλιά. Εάν υπάρχει η κλινική υποψία πνευμονικής εμβολής, θα πρέπει να πραγματοποιείται αξονική αγγειογραφία των πνευμονικών αρτηριών με ή χωρίς υπέρηχο καρδιάς.
Η θεραπεία της οξείας φλεβοθρόμβωσης είναι κατά κανόνα συντηρητική με τη χορήγηση αντιπηκτικών φαρμάκων. Εάν η θρόμβωση αφορά επιφανειακές φλέβες η διάρκεια της θεραπείας διαρκεί περίπου 45 μέρες ενώ σε περιπτώσεις εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης η διάρκεια της θεραπείας αποφασίζεται με βάση την υποκείμενη αιτία με ελάχιστη διάρκεια 3 έως 6 μήνες.
Στην περίπτωση όπου η θρόμβωση εντοπίζεται στις φλέβες της κοιλιάς και είναι οξεία (<14 μέρες) μπορεί πια να αντιμετωπίζεται με ειδικές ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές αφαίρεσης του θρόμβου. Η έγκαιρη αφαίρεση δίνει το πλεονέκτημα της άμεσης βελτίωσης των συμπτωμάτων αλλά και της αποφυγής του λεγόμενου μεταθρομβωτικού συνδρόμου (μόνιμο οίδημα στα άκρα, αλλαγή χρώματος στο δέρμα στο ύψος των αστραγάλων, εμφάνιση φλεβικού έλκους). Η τεχνική αυτή της θρομβοαναρρόφησης συνίσταται επίσης σε περιπτώσεις μαζικών πνευμονικών εμβολών με καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια για τον ασθενή και κίνδυνο θανάτου.
Σε περιπτώσεις παλαιότερων θρομβώσεων στις μεγάλες φλέβες της κοιλιάς με εμφάνιση των συμπτωμάτων του μεταθρομβωτικού συνδρόμου (βλ. ανωτέρω) συνίσταται η ελάχιστα επεμβατική διάνοιξη των αγγείων με τη χρήση ειδικών φλεβικών ενδοναρθηκών (στεντς, stents). Η επιτυχής διάνοιξη επιτρέπει την αποσυμφόρηση του άκρου και την άμεση βελτίωση των συμπτωμάτων.
Με το Υβριδικό Χειρουργείο δίνεται η ευκαρία ασφαλούς και αναίμακτης αντιμετώπισης της φλεβοθρόμβωσης, χωρίς την ύπαρξη επιπλοκών.
Ο ρόλος του αγγειοχειρουργού
Το κλειδί της επιτυχούς αντιμετώπισης της φλεβοθρόμβωσης είναι η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση. Εν συνεχεία ο αγγειοχειρουργός θέτει ένα πλάνο διαγνωστικών εξετάσεων, παρακολούθησης με τρίπλεξ και αντιπηκτικής θεραπείας. Ιδιαίτερα στην περίπτωση κεντρικών θρομβώσεων στην κοιλιά είναι σημαντικό να επέμβει ο αγγειοχειρουργός το συντομότερο δυνατό και να αναρροφήσει το θρόμβο. Το ίδιο ισχύει και στην πνευμονική εμβολή. Στην ειδική περίπτωση της θρόμβωσης της υποκλείδιου φλέβας στα πλαίσια του συνδρόμου θωρακικής εξόδου/εισόδου συνίσταται η διάνοιξη της φλέβας και η άμεση χειρουργική αφαίρεση της πρώτης πλευράς. Επικοινωνήστε με την κλινική μας για περαιτέρω ενημέρωση.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQs)
Τι είναι η φλεβοθρόμβωση;
Η φλεβοθρόμβωση είναι η κατάσταση κατά την οποία σχηματίζεται θρόμβος αίματος (πηγμένο αίμα) μέσα σε μία φλέβα, εμποδίζοντας τη φυσιολογική ροή του αίματος .
Γιατί είναι επικίνδυνη η φλεβοθρόμβωση;
Όταν ο θρόμβος σταματήσει τη κυκλοφορία σε εν τω βάθει φλέβα (φλέβες των μυών και κοντά στα οστά) του ποδιού ή του χεριού, μπορεί να προκαλέσει από ήπιες επιπλοκές (οίδημα και άλγος) μέχρι πολύ σοβαρότερες, όπως πνευμονική εμβολή.
Ποια είδη φλεβικής θρόμβωσης υπάρχουν;
Υπάρχουν δύο κύρια είδη φλεβικής θρόμβωσης: η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (ΕΒΦΘ), που αφορά τις βαθύτερες φλέβες, και η επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα, που εντοπίζεται στις επιφανειακές φλέβες ακριβώς κάτω από το δέρμα. Κάθε τύπος απαιτεί διαφορετική διαγνωστική προσέγγιση και αντιμετώπιση με την ΕΒΦΘ να είναι η σοβαρότερη και πιο επικίνδυνη μορφή.
Πώς θα καταλάβω αν έχω θρόμβωση στο πόδι;
Η θρόμβωση στο πόδι (DVT) συχνά εκδηλώνεται με μονόπλευρο πρήξιμο, πόνο ή ευαισθησία (συνήθως στη γάμπα ή μηρό), συνοδευόμενα από ζεστό, ερυθρό ή σκουρόχρωμο δέρμα και διογκωμένες ή επώδυνες φλέβες. Σε μερικές περιπτώσεις τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή απουσιάζουν πλήρως, γεγονός που καθιστά το Doppler υπερηχογράφημα απαραίτητο για να επιβεβαιωθεί ή αποκλειστεί η διάγνωση.
Ποιος είναι ο ρόλος των Δ-διμερών (D-dimers) στη διάγνωση της φλεβοθρόμβωσης;
Τα D-dimers είναι μικρά κομμάτια πρωτεΐνης που εμφανίζονται στο αίμα όταν διαλύεται ένας θρόμβος. Αν τα επίπεδά τους είναι αυξημένα, αυτό δείχνει ότι ο οργανισμός σχηματίζει και ταυτόχρονα «σπάει» θρόμβους. Αυτό δεν σημαίνει πάντα φλεβοθρόμβωση, γι’ αυτό η τελική διάγνωση γίνεται με υπέρηχο. Ωστόσο, σε περίπτωση φλεβοθρόμβωσης, τα D-dimers σχεδόν πάντα βρίσκονται αυξημένα.
Τι είναι η επιπολής θρομβοφλεβίτιδα;
Η θρομβοφλεβίτιδα είναι φλεγμονή των φλεβών του επιφανειακού φλεβικού δικτύου στις οποίες σχηματίζεται θρόμβος, προκαλώντας τοπικό πόνο, ερυθρότητα, θερμότητα και ψηλαφητή, σκληρή «ταινία» κάτω από το δέρμα. Είναι συνήθως μια καλοήθης και αυτοπεριοριζόμενη πάθηση, αλλά σε περίπτωση επέκτασης του θρόμβου σε εν τω βάθει φλέβες μπορεί να απαιτηθεί αντιπηκτική αγωγή ή χειρουργική παρέμβαση.
Ποιες είναι επιπλοκές της φλεβοθρόμβωσης;
Η φλεβοθρόμβωση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως την πνευμονική εμβολή, όταν ο θρόμβος αποσπάται και φτάνει στους πνεύμονες, προκαλώντας απόφραξη που μπορεί να απειλήσει τη ζωή. Επιπλέον, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια φλεβική ανεπάρκεια ή μεταθρομβωτικό σύνδρομο, το οποίο χαρακτηρίζεται από οίδημα (πρήξιμο) του ποδιού, υπέρχρωση (καφέ ή μαύρο χρώμα) των αστραγάλων και εμφάνιση έλκους εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.
Πώς αντιμετωπίζεται η φλεβοθρόμβωση;
Η επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα αντιμετωπίζεται συντηρητικά με τη χορήγηση αντιπηκτικής ένεσης για σύντομο χρονικό διάστημα (συνήθως 45 ημέρες). Σε περίπτωση που ο θρόμβος πλησιάζει το σημείο εισόδου της επιφανειακής φλέβας του ποδιού στο εν τω βάθει φλεβικό σύστημα συνίσταται η χειρουργική απολίνωση της φλέβας για την πρόληψη ΕΒΦΘ.
Η αντιμετώπιση της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε με τη χορήγηση αντιπητικών (συνήθως για 6 μήνες) και συχνούς επανελέγχους είτε με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο και αναρρόφηση του θρόμβου. Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από την έκταση του θρόμβου, τη θέση αυτού, τυ βαρύτητα των συμπτωμάτων, την υποκείμενη πάθηση και εάν σε περίπτωση πνευμονικής εμβολής επηρεάζεται η καρδιακή και αναπνευστική λειτουργία του ασθενούς. Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση περιλαμβάνει τη μηχανική θρομβεκτομή (αφαίρεση του θρόμβου) και την πιθανή χρήση stent εφόσον κριθεί απαραίτητο.
